حفاظت از تکثیر طبیعی ماهی کلمه(Rutilus rutilus caspicus) دریای خزربامشارکت مردمی در رودخانه ی قره سو1397

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 تکثیروپرورش

2 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور- مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی گرگان

3 کارشناس تکثیر و پرورش آبزیان. مرکزتحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی گرگان

4 کارشناس محقق.

5 کارشناس محقق. مرکزتحقیقات ذخایرآبزیان آبهای داخلی گرگان

6 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

7 پژوهشکده اکولوژی دریای خزر

8 اداره کل شیلات استان گلستان

9 عضوهیات علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور. رییس بخش بازسازی ذخایر

10 مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی گرگان

چکیده

این تحقیق در رودخانه قره سو در منطقه نیاز­آباد در ده کیلومتری شهرستان بندر ترکمن (استان گلستان) با هدف تکثیر طبیعی ماهی کلمه با مشارکت مردمی در سال 1397، انجام شد. گروه­های هدف شامل بانوان روستایی، صیادان محلی، دانش­ آموزان و علاقمندان به محیط زیست بوده است. جلسات ترویجی با بخشداری، اداره کل شیلات استان، فرمانداری و دهداری انجام گردید. دوره­ ها و کارگاه ­های آموزشی طراحی و اجرا شد. در فاز عملیاتی، براساس عوامل فیزیکی و شیمیایی آب، منطق ه­ای به طول 500 متر از رودخانه انتخاب با فنس پلاستیکی با اندازه چشمه 10 میلی­متر بطول 20 متر از­دو طرف محصور و با مشارکت اداره کل شیلات استان گلستان تعداد 2200  قطعه از مولدین ماهی کلمه با وزن­ های 70 تا 150 گرمی و با همراهی صیادان و مردم ذخیره شد. در طی اجرای طرح رفتارهای تولید مثلی مولدین بطور مستمر مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت تخم­ های لقاح یافته به وضوح بر روی لانه­ های مصنوعی و گیاهان حاشیه رودخانه مشاهده شدند. با احتساب جفت مولدین و میزان راندمان تولید در روش تکثیر طبیعی در استخرهای پرورش و تعداد تخم حاصل از هر مولد ماهی کلمه، به طور میانگین ظرفیتی معادل ده میلیون لارو و بچه ماهی وارد رودخانه گردید. ضریب نفوذ حاصل از فعالیت صیادان% 3/6، دانش آموزان% 16/6 و جامعه بانوان روستایی %35 محاسبه شد. بنابراین بعنوان توصیه­ های ترویجی جهت تکثیر طبیعی می­توان به  لزوم برنامه­ ریزی توسط اداره کل شیلات، بهره وری از مشارک مردمی به منظور مراقبت و حفاظت از مسیر مهاجرت ماهیان از دهانه رودخانه تا محل مناسب تخم­ریزی، اشاره نمود.

کلیدواژه‌ها